جراحی والولوپلاستی چیست؟

جراحی والولوپلاستی (Valvuloplasty) جهت باز کردن تنگی دریچه های قلب توسط بالن از طریق کشاله ران تا شریان آئورت انجام می‌شود.

جهت بررسی کامل این جراحی، بهتر است نگاه مختصری به آناتومی آئورت داشته باشیم؛

آناتومی آئورت

آئورت اصلی ترین و بزرگ ترین شریان بدن انسان است (با طولی حدود 31 سانتی متر و قطر بزرگترین قسمت حدود 2.5 سانتی متر است) که منشا آن از بطن چپ قلب است و تا شکم امتداد دارد، جایی که به دو شریان کوچک تر به نام های شریان مشترک ایلیاک چپ و راست تقسیم می‌شود.

آئورت از طریق گردش سیستمیک خون با درصد بالای اکسیژن را به تمام نقاط بدن توزیع می‌کند.

در تصویر زیر به معرفی مختصر قسمت های اصلی آئورت پرداخته ایم؛

تکنولوژی جراحی والولوپلاستی

والولوپلاستی یک جراحی کم تهاجم به حساب می‌آید (در مقایسه با روش جراحی باز که نیاز به برش دارد).

این جراحی برای باز کردن دریچه های تنگ و سفت (stenotic) قلب انجام می شود.

در جراحی دریچه قلب، پزشک از داخل کشاله ران (در موارد نادر ممکن است پزشک کتتر را از طریق شریان ساب کلاوین یا براکیال وارد کند) تیوبی بسیار کوچک، باریک و توخالی به نام کتتر را وارد رگ خونی بیمار می‌کند و آن را از طریق شریان آئورت تا قلب پیش می برد.

وقتی کتتر به دریچه قلب رسید، پزشک بالونی بزرگ سر کاتتر می گذارد و آن را پر از باد می کند (باد را به سمت قلب می فرستد)؛ تا جایی که باله های دریچه قلب با فشار باد باز شوند.

بعد از باز شدن دریچه، پزشک بالون را خالی کرده و میله کتتر را از رگ خارج می کند.

برای حفظ جریان خون به سمت جلو در طول مسیر داخل قلب، دریچه هایی بین هر یک از بخش های پمپاژ کننده خون در قلب وجود دارد:

دریچه سه لتی (تریکوسپید) که بین دهلیز و بطن راست قرار دارد.
دریچه ریوی (پولموناری) که بین بطن راست و شریان ریوی قرار دارد.
دریچه میترال که بین دهلیز و بطن چپ قرار دارد.
دریچه آئورت که بین بطن چپ و آئورت قرار دارد.

دریچه های سفت و تنگ ممکن است در اثر عفونت هایی مانند تب روماتیسمی یا عفونت های استافیلوکوک، نقص هنگام تولد، زخم ناشی از پرتودرمانی برای درمان سرطان و پیری ایجاد شود که این دریچه های سفت شده ممکن است باعث اختلال در حرکت صحیح و روبه جلوی خون در قلب شود.

علائم اختلال در دریچه های قلب (سفتی و تنگی) چیست؟

اختلال در دریچه قلب ممکن است علائم زیر را ایجاد کند:

سرگیجه
درد قفسه سینه
مشکل در تنفس
تپش قلب
ادم (تورم) پا، مچ پا و یا شکم
افزایش سریع وزن به دلیل احتباس مایعات

ممکن است دلایل دیگری نیز وجود داشته باشد که پزشک شما انجام جراحی والولوپلاستی را توصیه می‌کند.

تفاوت بین جراحی والولوپلاستی و والوتومی با بالن چیست؟

هیچ تفاوتی بین والولوپلاستی و والوتومی بالونی وجود ندارد.

بالون والوتومی نام دیگر والولوپلاستی است.

اصطلاح “والوتومی” (valvotomy) گاهی اوقات به معنای “جراحی والوتومی” استفاده می‌شود.

جراحی والوتومی یک عمل جراحی قلب باز برای برش لت‌های دریچه است (بافت هایی که برای کنترل جریان خون، باز و بسته می‌شوند).

خطرات والولوپلاستی چیست؟

خطرات جراحی والولوپلاستی عبارتند از:

خونریزی در محل وارد کردن کاتتر
لخته شدن خون یا آسیب به رگ خونی در محل ورود
از دست دادن قابل توجه خون که ممکن است نیاز به انتقال خون باشد.
عفونت در محل قرار دادن کاتتر
ریتم غیر طبیعی قلب
نارسایی کلیه
سکته
نارسایی دریچه که با انجام جراحی بدتر شده است (نشتی).
پارگی دریچه که نیاز به جراحی قلب باز دارد.
خطر واکنش آلرژیک به رنگ های کنتراست یا ماده حاجب
مرگ

به دلیل احتمال نقص های مادر زادی در نوزاد متولد شده بعد از قرار گرفتن در معرضه اشعه، بیمار باردار حتما باید قبل از جراحی با پزشک خود مشورت کند.

این مورد در دوران شیردهی نیز صدق می‌کند.

مزایای جراحی والولوپلاستی چیست؟

انجام جراحی والولوپلاستی مزیت های قابل توجهی دارد، از جمله باعث افزایش جریان خون می‌شود و این فرصت به قلب داده می‌شود که بهتر و کارآمد تر فعالیت خود را ادامه دهد.

همچنین این روش جراحی ممکن است جراحی تعویض دریچه قلب را تا مدتی به تعویق اندازد.

همانطور که گفته شد جراحی والولوپلاستی یک روش کم تهاجم در مقایسه با جراحی قلب باز است که مزایای درمان های کم تهاجمی قلب شامل موارد زیر است:

بهبودی سریعتر
جای زخم کمتر (اسکار کمتر)
عوارض کمتر
درد کمتر

با این حال در مواردی ممکن است انجام جراحی والولوپلاستی، جایگزینی برای انجام جراحی قلب باز جهت تعویض دریچه های قلب نباشد.

مراحل جراحی والولوپلاستی

هر گونه به همراه داشتن جواهرات یا سایر اشیاء در جراحی والولوپلاستی ممنوع است و بیمار باید قبل از عمل تحویل همراه خود دهد.
قبل از انجام عمل، لباس بیمارستان به بیمار داده می‌شود.
بهتر است قبل از جراحی بیمار مثانه خود را خالی کند.
پرستار یک لاین داخل وریدی (IV) از دست بیمار جهت تزریق دارو یا مایع درمانی می‌گیرد.
اگر موی بیش از حد در محل ورود کاتتر (ناحیه کشاله ران) وجود داشته باشد، ممکن است شیو شود.
پرستار نوار قلب (الکتروکاردیوگرام/ (ECG بیمار را کنترل و ثبت می‌کند.
همچنین علائم حیاتی بیمار (ضربان قلب، فشار خون، تعداد تنفس و سطح اشباع اکسیژن خون (saturation)) در طول عمل توسط پرسنل بیهوشی کنترل می‌شود.
چندین مانیتور در اتاق عمل وجود دارد که علائم حیاتی بیمار، تصاویری از حرکت کاتتر از طریق آئورت به داخل قلب و ساختارهای قلب در هنگام تزریق ماده حاجب (ماده حاجب یا ماده کنتراست زا ماده‌ای است که برای افزایش کنتراست (تضاد در درخشندگی اشیا که باعث تمایز آنها از یکدیگر می‌شود) مایعات و ساختارها در تصویربرداری پزشکی بکار می‌رود) توسط پزشک نشان داده می‌شود.
قبل از عمل آرامبخش تجویز می‌شود.
بررسی و ثبت نبض بیمار جهت مقایسه با بعد از عمل.
بی حس کننده موضعی در محل ورود کتتر تزریق می‌شود.
هنگامی که بی حس کننده موضعی اثر کرد، جراح یک شیت (غلاف) را از طریق کشاله ران وارد رگ خونی قرار می‌دهد. شیت یک لوله پلاستیکی است که از طریق آن کاتتر وارد رگ خونی شده و به قلب رسانده می‌شود.
جراح کاتتر والولوپلاستی را از طریق شیت وارد می‌کند و تا قلب پیش می‌رود.
هنگامی که کاتتر در جای خود قرار گرفت، جراح ماده حاجب را از طریق کاتتر به دریچه تزریق می کند تا ناحیه مورد نظر را بررسی کند. هنگامی که ماده حاجب تزریق می شود ممکن است بیمار علائمی شامل احساس گرگرفتگی، طعم نمکی یا فلزی در دهان، یا سردرد مختصر را احساس کند. این اثرات معمولاً برای چند لحظه باقی می‌مانند.
بیمار باید در صورت احساس هرگونه مشکل تنفسی، تعریق، بی حسی، خارش، لرز، حالت تهوع یا استفراغ و تپش قلب به تیم جراحی اطلاع دهد.
جراح تزریق ماده حاجب را روی یک مانیتور تماشا می‌کند. او ممکن است از بیمار بخواهد یک نفس عمیق بکشد و آن را برای چند ثانیه نگه دارد.
محل نقص و تنگی مشاهده و جای دقیق قرار گرفتن بالن مشخص می‌شود.
هنگامی که بالون در جای خود قرار گرفت و باد شد، ممکن است بیمار دچار سرگیجه یا حتی ناراحتی مختصری در قفسه سینه شود اما هنگامی که بالن خالی می‌شود، باید این علائم نیز از بین برود. با این حال اگر این علائم پایدار ماند و بیمار متوجه هر گونه ناراحتی یا درد شدید، مانند درد قفسه سینه، درد گردن یا فک، کمردرد، درد بازو، تنگی نفس، یا مشکل در تنفس شد، باید به تیم جراحی اطلاع دهد.
پزشک ممکن است بالون را چندین بار باد کرده و تخلیه کند تا دریچه باز شود.
هنگامی که دریچه به اندازه کافی باز شد، جراح کاتتر را خارج می کند. او ممکن است محل ورود کاتتر درون شریان را با یک پوشش مخصوص که از کلاژن تشکیل شده است ببندد، همچنین با استفاده از بخیه یا با اعمال فشار دستی (به همراه یک گاز استریل) بر روی آن ناحیه سعی در ایجاد لخته در محل ورود و سپس متوقف شدن خونریزی می‌کنند. جراح تعیین می کند که کدام روش برای کنترل خونریزی مناسب تر است.
اگر پزشک از ماده کلاژن دار استفاده کند، یک پانسمان استریل روی محل جراحی قرار می‌دهد ولی اگر از فشار دستی استفاده شود، پس از ایجاد لخته و متوقف شدن خونریزی، بانداژ فشاری روی محل جراحی بسته می‌شود.
پزشک ممکن است حدود 4 تا 6 ساعت جهت از بین رفتن اثرات دارو های رقیق کننده خون، شیت را خارج نکند. در این مدت بیمار باید صاف دراز بکشد و در صورت ناراحتی و درد، داروهای مسکن تجویز شود.
در مرحله آخر بیمار به ریکاوری منتقل می‌شود و به وی آموزش داده می‌شود که تا چند ساعت (بسته به نظر پزشک) پایی که از آن کاتتر وارد شد را خم نکند.

کلیپ جراحی والولوپلاستی

در ویدئو زیر شما می‌توانید نحوه انجام جراحی والولوپلاستی را مشاهده فرمایید.

همچنین طریقه تزریق ماده حاجب و باد کردن بالن نیز نمایش داده شده است.

مراقبت های بعد از جراحی والولوپلاستی

مراقبت های بعد از جراحی والولوپلاستی در بیمارستان چیست؟

پس از انجام جراحی والولوپلاستی بیمار به ریکاوری و سپس به بخش منتقل می‌شود و پایش علائم حیاتی و کنترل درد انجام می‌شود.
به بیمار آموزش داده می‌شود که در صورت احساس درد در قفسه سینه یا هر درد دیگر و همچنین هرگونه احساس گرما، خونریزی یا درد در محل ورود کتتر، فوراً به پرستار خود اطلاع دهد.
بستری در بخش بسته به شرایط ممکن است از 2 تا 6 ساعت متغیر باشد. گاهی طبق نظر پزشک این زمان حتی بیشتر هم می‌شود.
همانطور که قبلا گفته شد، در برخی موارد، شیت ممکن است تا چند ساعت در محل جراحی قرار داشته باشد که در این صورت، دوره استراحت بیمار طولانی تر خواهد شود. پس از برداشتن شیت، ممکن است یک وعده غذایی سبک به بیمار داده شود.
ممکن است جهت کنترل درد دارودرمانی برای بیمار انجام شود.
بیمار تشویق می‌شود که آب و مایعات دیگر بنوشد تا ماده حاجب هر چه زود تر از بدن دفع شود.
گاهی اوقات لازم است بیمار پای خود را خم نکند و از طرفی تشویق به نوشیدن مایعات و دفع ادرار می‌شود؛ به همین منظور جهت دفع ادرار لازم است تشت یا لگن مخصوص ادرار برای بیمار روی تخت بیمارستان فراهم شود.
بیمار می‌توانید پس از عمل، رژیم غذایی معمول خود را از سر بگیرد، مگر اینکه پزشک تصمیم دیگری بگیرد و رژیم غذایی خاصی را تجویز کند.
بعد از چند ساعت استراحت در تخت، لازم است موقع بلند شدن بیمار از تخت، وی همراهی شود تا در صورت سرگیجه یا عدم تعادل، اتفاق ناگواری پیش نیاید.

مراقبت های بعد از عمل والولوپلاستی در خانه چیست؟

به بیمار آموزش داده می‌شود که در خانه محل جراحی را از نظر خونریزی، درد غیرعادی، تورم، و تغییر رنگ یا تغییر دما بررسی کند. کبودی کوچک طبیعی است اما اگر مقدار ثابت یا زیاد خون در محل مشاهده شد که با پانسمان کوچک قابل مهار نبود، باید با پزشک خود تماس بگیرد.
تمیز و خشک نگه داشتن محل جراحی جهت جلوگیری از عفونت بسیار مهم است. پزشک دستورالعمل های خاصی برای حمام کردن به بیمار آموزش می‌دهد.
بسته به شرایط ممکن است پزشک توصیه کند که بیمار در هیچ فعالیت بدنی شدید شرکت نکند همچنین زمان بازگشت به سر کار و فعالیت های عادی توسط جراح اطلاع داده می‌شود (معمولا حدود 5 تا 7 روز استراحت نیاز است).

سخن پایانی

در این مقاله با جراحی والولوپلاستی و نکات مروبط به آن به همراه مراقبت های قبل و بعد از جراحی آشنا شدید و از مزایا و عوارض این جراحی نیز اطلاع پیدا کردید.

در صورت تمایل به انجام عمل والولوپلاستی، حتماً در انتخاب جراح قلب و عروق دقت لازم را به خرج داده و هر سوالی در ذهنتان وجود دارد، با ایشان مطرح کنید.

این تحقیق از جمع آوری مقالات معتبر در مورد جراحی والولوپلاستی همچون مقاله clevelandclini، hopkinsmedicine و mayoclinic پدید آمده است اما با این حال توجه داشته باشید که برخی از موارد ذکر شده در این مقاله ممکن است به نظر پزشک شما، متفاوت باشند.

در هر صورت بهتر است دستورات پزشک را به درستی اجرا کنید. امیدواریم از این مقاله استفاده لازم را برده و در صورت انجام جراحی والولوپلاستی، از نتیجه آن رضایت کامل را داشته باشید.

مقاله های مرتبط با جراحی والولوپلاستی

پیشنهاد ما به علاقه مندان مطالب جراحی قلب و عروق، مطالعه مقاله های جراحی آنژیوپلاستی، جراحی تعویض دریچه آئورت و جراحی اندآرترکتومی کاروتید از تیم علوم جراحی میباشد.

مطالعه این مقاله ها در کنار مطالعه جراحی والولوپلاستی توصیه می‌شود.

جراحی والولوپلاستی